Ngày 01/12/2024, xã An Phú được thành lập trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên là 4,15 km2, quy mô dân số là 5.079 người của xã Phú Điền và toàn bộ diện tích tự nhiên là 6,16 km2, quy mô dân số là 8.407 người của xã An Lâm. Sau khi thành lập xã An Phú có diện tích tự nhiên là 10,31 km2 và quy mô dân số là 13.486 người (Thực hiện theo Nghị quyết số 1250/NQ-UBTVQH15 ngày 24/10/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Hải Dương giai đoạn 2023 – 2025).
1. Vị trí địa lý
Từ thành phố Hải Dương (trung tâm Hành chính tỉnh Hải Dương) theo Quốc lộ 5A hướng Hà Nội - Hải Phòng đến Ngã Ba Hàng khoảng 5,0km, qua cầu vượt (nút giao Lập Thể) theo hướng Nam Sách - Chí Linh khoảng 3,0km rẽ trái theo Quốc lộ 37 qua xã Đồng Lạc (huyện Nam Sách) khoảng 3,0km là tới địa phận xã An Phú. Toàn tuyến đường được trải nhựa apphan và bê tông rộng rãi phù hợp với tất cả các loại phương tiện giao thông đường bộ.
An Phú là một trong 15 đơn vị xã, thị trấn thuộc huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương nằm ở sát trung tâm huyện Nam Sách. Phía Bắc giáp xã An Bình và xã Quốc Tuấn, phía Đông giáp xã Cộng Hòa, phía Tây giáp xã Trần Phú, Phía Nam giáp thị trấn Nam Sách, xã Đồng Lạc và phường Ái Quốc, TP Hải Dương.
Diện tích tự nhiên của xã là 10,31 km2, với tổng dân số là 13.486 người và 3.986 hộ được phân bố ở 11 thôn trong xã, gồm: Bạch Đa, An Lương, Đông Nghĩa, Hoàng Dương, Cẩm Lý, Lang Khê, Lâm Xá, Phong Kim, Phú Văn, Kim Bảng, Lâm Xuyên.
2. Lịch sử hình thành
Xã An Lâm: Theo Lịch sử Đảng bộ tỉnh Hải Dương tập I (1930-1975) thì An Lâm là vùng đất có lịch sử phát triển từ lâu đời, từ thời kỳ đồ đá ở nơi đây đã có người sinh sống. Qua khảo sát địa chất và các di vật cho thấy mảnh đất này trước đây là bãi biển... trải qua thăng trầm của lịch sử, địa danh và địa giới hành chính của An Lâm đã có nhiều biến đổi.
Trước Cách mạng thuộc tổng An Lương, huyện Thanh Lâm, phủ Nam Sách, tỉnh Hải Dương (xã An Lâm cộng thôn Nhân Lý và Đào thôn). Tổng An Lương có 9 xã: An Lương (đầu tổng), Bạch Đa, Nhân Lý (Si), Đồng Khê (Đồng Sớm), Lang Khê (có 3 thôn: Lang Khê, Cẩm Lý, Hoàng Giáp (Vàng)), Nghĩa Lư, Đông Lư, Nghĩa Khê (Xưa hay Đoàn), Nghĩa Dương (Bến). Trong 9 xã có tên tự, lại kèm tên nôm, có xã gọi tắt như: Cẩm Lý (Lý); Bạch Đa (thời vua Tự Đức nhà Nguyễn: Bạc Đa (Ngân khố gia vương: kho bạc nhà vua); An Lương (Mễ khố gia vương: Kho gạo nhà vua). Mỗi tên làng, tên xã có một sự tích lịch sử có ý nghĩa giáo dục. Đầu thập niên 60 do nhu cầu về phát triển kinh tế tập thể (hợp tác xã) làm chủ đạo, Nhà nước có chủ trương hợp nhất các hợp tác xã, địa phương được hình thành và có tên gọi là xã An Lâm thuộc địa giới hành chính của huyện Nam Sách.
Trước sáp nhập, An Lâm (cũ) có 11 thôn, gồm: Bạch Đa 1, Bạch Đa 2, An Lương, Nghĩa Khê, Nghĩa Lư, Đông Lư, Hoàng Giáp, Nghĩa Dương, Cẩm Lý, Lang Khê, Đồng Khê. Ngày 01/7/2007, thực hiện Nghị định của Chính phủ và Nghị quyết của HĐND tỉnh, khu Đồng Khê và khu dân cư đường 183 được chuyển về Thị trấn Nam Sách (xã An Lâm còn lại 10 thôn). Từ ngày 13/6/2019 thực hiện Đề án sắp xếp, sáp nhập, chia tách thôn, khu dân cư, thôn Bạch Đa 1 với thôn Bạch Đa 2 sáp nhập thành thôn Bạch Đa, thôn Nghĩa Khê, thôn Nghĩa Lư, Đông Lư sáp nhập thành thôn Đông Nghĩa, thôn Hoàng Giáp và Nghĩa Dương sáp nhập thành thôn Hoàng Dương. Sau sáp nhập An Lâm có 6 thôn (Bạch Đa, An Lương, Đông Nghĩa, Hoàng Dương, Cẩm Lý, Lang Khê) với 2.421 hộ và 8.165 nhân khẩu.
Xã Phú Điền: Theo lịch sử Đảng bộ và nhân dân Phú Điền tập I (1930-1975) xuất bản năm 1990, Phú Điền là một xã có từ lâu, nếu tính từ khi con người đến khai phá trở thành làng xã cho đến năm 1990 đã được khoảng 970 năm (theo Bia thần tích ở đình Kim Khê ghi chép lại). Qua đào đắp các con sông trung thủy nông cho thấy: lớp đất ở độ sâu càng lớn thì độ mặn càng cao, những trầm tích còn xót lại cho thấy mảnh đất Phú Điền trước đây là một bãi biển được phù sa bồi đắp lên.
Thời kỳ Nam Triều, Phú Điền có 7 thôn thuộc 2 xã. Thôn Tư Chí (Lâm Xá), thôn Phì Mao (Lâm Xuyên), thôn Dương Bảng (Kim Bảng), thôn Cúc Trì (Ngọc Trì) thuộc xã Lâm Xá. thôn Thượng (Kim Khê), thôn Chằm (Phong Trạch), thôn Lý Trung (Lý Văn) thuộc xã Xác Khê. Cả 2 xã này đều thuộc tổng An Điền, huyện Chí Linh, phủ Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Thời kỳ này chưa có thôn Phú Xuyên, đến khi thực dân Pháp xâm lược chúng điều chỉnh lại địa giới hành chính để cai trị thì mới hình thành thôn Phú Xuyên thuộc tổng An Điền, thôn Kim Khê, Phong Trạch, Lý Văn thuộc tổng An Phú. Tất cả đều thuộc Phủ Nam Sách, tỉnh Hải Dương.
Cách mạng tháng 8 thành công, 7 thôn này hợp lại thành một xã và lấy hai từ dưới của hai tổng để đặt tên xã, lấy tên là xã Phú Điền, còn thôn Cúc Trì cắt về xã Hiệp Hòa nay là phường Ái Quốc, TP Hải Dương.
Trước sáp nhập xã Phú Điền cũ có 7 thôn, gồm : Lâm Xá, Kim Khê, Phong Trạch, Lý Văn, Phú Xuyên, Kim Bảng, Lâm Xuyên. Từ ngày 1/6/2019 thực hiện Đề án sắp xếp, sáp nhập, chia tách thôn, khu dân cư, thôn Kim Khê sáp nhập với thôn Phong Trạch lấy tên mới là Phong Kim, thôn Lý Văn sáp nhập với thôn Phú Xuyên lấy tên mới là Phú Văn. Sau sáp nhập Phú Điền có 5 thôn (Lâm Xá, Phong Kim, Phú Văn, Kim Bảng, Lâm Xuyên) với 1.565 hộ và 5.321 nhân khẩu.
Ngày 01/12/2024, xã An Phú được thành lập trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của xã Phú Điền và xã An Lâm (Theo Nghị quyết số 1250/NQ-UBTVQH15 ngày 24/10/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Hải Dương giai đoạn 2023 – 2025).
3. Giao thông
Hệ thống giao thông của xã An Phú rất thuận lợi, có Quốc lộ 37, Huyện lộ 5B chạy qua và tuyến đường từ Quốc lộ 37 đi qua địa bàn thông tuyến đi các xã bạn như: Đồng Lạc, An Bình, Cộng Hòa, Thành phố Hải Dương... các tuyến đường trục xã liên kết đến các thôn đều được trải nhựa cứng, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế - xã hội phát triển.
![]()
Đường giao thông nông thôn trên địa bàn An Phú
4. Phát triển kinh tế
Xã An Phú nằm trong vùng Đồng bằng châu thổ sông Hồng, đất đai được hình thành bởi sự bồi lắng phù sa của các sông Thái Bình, Kinh Thầy và Lai Vu. Địa hình tương đối bằng phẳng, thuận lợi cho việc thâm canh cây trồng, vật nuôi trong sản xuất nông nghiệp và phát triển một số ngành nghề khác.
Nghề lao động chính của người dân An Phú là sản xuất nông nghiệp. Trước đây có nhiều nghề thủ công truyền thống khá nổi tiếng: Nghề đan khau ở Nghĩa Khê (nay là Đông Nghĩa); nghề nặn Tò Hoe ở Hoàng Giáp (nay là Hoàng Dương); nghề trồng củ Đậu (Bạch Đa), trồng Khoai lang (An Lương), trồng rau Cần (Cẩm Lý), nghề làm Bún bánh (Lang Khê), nghề làm gốm làng Quao (Lâm Xuyên)... nhưng do điều kiện và nhu cầu phát triển của xã hội nên nhiều nghề truyền thống đến nay dần bị mai một, thất truyền.
Những năm gần đây kinh tế của An Phú có tốc độ tăng trưởng khá. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng giảm tỷ trọng nông nghiệp, tăng tỷ trọng công nghiệp, xây dựng và dịch vụ. Thu nhập bình quân tính theo người đạt trên 85 triệu đồng/người/năm.
Sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng sản xuất hàng hoá với nhiều vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn như: Vùng trồng Dưa bayby (được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP), Nho sữa Hàn Quốc của HTX Nông nghiệp công nghệ cao và Hữu cơ Phú Điền (được đánh giá là có diện tích trồng lớn nhất Việt Nam) cả 2 sản phẩm đều được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao và 4 sao, vùng sản xuất trồng cây hành vụ Đông ở thôn An Lương (củ Hành được tổ chức FAO chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP), vùng cấy giống lúa Bắc Thịnh ở thôn Cẩm Lý (gạo Bắc Thịnh được công nhận là sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP), vùng trồng lúa chất lượng cao ở Phú Văn, Kim Bảng ...
Sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có bước phát triển khá. Đến nay, trên địa bàn xã có trên 60 doanh nghiệp, công ty đang hoạt động. Xã có làng Lang Khê được UBND tỉnh Hải Dương công nhận Làng nghề sản xuất Bún bánh năm 2010.
Cánh đồng trồng cây hành
5. Về xây dựng Nông thôn mới
- An Lâm là xã đầu tiên của huyện được tỉnh công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2015 (năm 2014). Đến năm 2021, xã An Lâm được UBND tỉnh Hải Dương công nhận xã đạt Nông thôn mới nâng cao, năm 2022 được công nhận xã đạt chuẩn Nông thôn mới kiểu mẫu về Văn hóa.
- Phú Điền về đích Nông thôn mới năm 2016 (sớm hơn 3 năm so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2015-2020 đề ra), năm 2020 xã được UBND tỉnh công nhận xã đạt Nông thôn mới nâng cao. Năm 2023 được công nhận xã đạt chuẩn Nông thôn mới kiểu mẫu về Văn hóa.
6. Truyền thống cách mạng
An Lâm: An Lâm là vùng đất giàu truyền thống cách mạng, qua các cuộc kháng chiến chống xâm lược bảo vệ Tổ quốc, An Lâm đã có những đóng góp to lớn cho dân tộc. Toàn xã có 152 liệt sỹ, 55 thương, bệnh binh, 34 Bà Mẹ Việt Nam anh hùng. Nghĩa trang liệt sĩ xã thường xuyên được chăm nom, tu bổ; các chính sách "đền ơn đáp nghĩa" được Đảng và Chính quyền địa phương đặc biệt trú trọng. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc trong thời kỳ Chiến tranh biên giới phía Bắc (1979), xã An Lâm có 01 cá nhân đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân đó là: Anh hùng liệt sỹ Đỗ Chu Bỉ ở thôn An Lương.
Nghĩa trang liệt sỹ xã
Phú Điền: Trong hai cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ, nhân dân và những người con quê hương Phú Điền đã hiến sức người, sức của góp công vào thành công vĩ đại trong công cuộc chống giặc ngoại xâm của cả nước. Đã có rất nhiều người trong xã nằm lại tại các chiến trường trong cuộc chinh chiến thần thánh của cả dân tộc. Xã có 14 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, 01 Anh hùng LLVT, hàng trăm liệt sĩ, hàng trăm thương binh, bệnh binh và người có công với Cách mạng. Sau chiến tranh, với tinh thần xây dựng lại cuộc sống, xây dựng lại đất nước. Những người con của xã lại bắt tay vào tham gia sản xuất, làm kinh tế không chỉ xóa đói giảm nghèo mà còn làm giàu trên mảnh đất quê hương, đất nước mình.
8- Về tổ chức đảng, đảng viên
Thực hiện Nghị quyết số 1250/NQ-UBTVQH15 ngày 24/10/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc “Sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Hải Dương giai đoạn 2023 – 2025". Đảng bộ xã An Phú khóa I, nhiệm kỳ 2020-2025 được thành lập theo Quyết định số 780-QĐ/HU ngày 19/11/2024 của BTV Huyện ủy Nam Sách dựa trên cơ sở hợp nhất giữa tổ chức đảng và đảng viên thuộc Đảng bộ xã An Lâm và Đảng bộ xã Phú Điền, chính thức hoạt động từ ngày 01/12/2024.
Đảng bộ xã An Phú khóa I, nhiệm kỳ 2020 - 2025 gồm:
- Ban Thường vụ có 05 thành viên: 01 Bí thư, 04 Phó Bí thư.
- Ban Chấp hành có 21 ủy viên.
- Đảng bộ có 19 chi bộ: 11 chi bộ nông thôn, 05 chi bộ trường học, 01 chi bộ Công an, 01 chi bộ Quân sự, 01 chi bộ Y tế.
- Tổng số đảng viên trong toàn đảng bộ (tính đến ngày 01/12/2024) là: 621 đảng viên.
Sơ lược lịch sử Đảng bộ:
Đảng bộ xã An Lâm được thành lập ngày 15/02/1947 (tiền thân là Chi bộ Đảng), tại Đền bà Hến (thôn An Lương), đến nay Đảng bộ xã có 11 Chi bộ Đảng trực thuộc (gồm 03 Chi bộ Nhà trường, 01 Chi bộ Công an, 01 Chi bộ Dân quân thường trực, 06 Chi bộ thôn), Đảng bộ hiện có 343 đảng viên. An Lâm là xã đầu tiên trong huyện thực hiện mô hình Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch UBND xã. Đảng bộ xã An Lâm có nhiều năm liền đạt trong sạch vững mạnh.
